ประเภทเครื่องแก้ว
เลือกเครื่องแก้วอย่างไร ?
ประเภทและคุณลักษณะของแก้ว (Type and Characteristics of Glass)
โดยปกติเรามักพบภาชนะที่ทำด้วยแก้วในห้องปฏิบัติการเสมอ ลักษณะของแก้วคือ ใส แข็ง คงทนต่อสารเคมี ความร้อน ความเย็น ความดัน และสูญญากาศ เนื่องจากการใช้เครื่องแก้วในห้องปฏิบัติการต้องสัมผัสกับสารเคมี และความร้อนตลอดเวลา นอกจากนี้ยังต้องออกแบบให้มีรูปทรงที่เหมาะสมต่อการใช้งาน
วัสดุที่ใช้ทำเครื่องแก้วแบ่งเป็น 2 แบบ (Type) ได้แก่ แก้ว Type I เป็นแก้วบอโรซิลิเกต (Borosilicate glass) และ Type II เป็นแก้วโชดาไลม์ (Soda lime glass) แก้วทั้ง 2 แบบนี้มีส่วนประกอบทางเคมีแตกต่างกัน ทำให้มีสมบัติทางเคมี และสมบัติทางกายภาพแตกต่างกัน ได้แก่ ความทนต่อสารเคมี ความคงทนต่อความร้อน และสัมประสิทธิ์การขยาย (Coefficient ofcubical expansion)
แก้ว Type I เป็นแก้วที่ทนความร้อนสูง ทนต่อสารเคมีได้ดี นำมาทำเครื่องแก้ววัดปริมาตรของเหลว Class A และ Class B เครื่องแก้วที่ใช้งานในห้องปฏิบัติการเคมีที่ต้องสัมผัสกับสารเคมี และความร้อนในขณะเตรียมสาร การทดสอบความคงทนต่อสารเคมี และความร้อน ทำได้โดยการแช่เครื่องแก้วในกรดไฮโดรคลอริก (Hydrochloric acid, HCl) ความเข้มข้น 6 N ที่อุณหภูมิ 100 °C นาน 16 ชม. กรดทำลายผิวแก้วมากที่สุดประมาณ 0.03 ไมครอน ส่วนการทดสอบกับกรดชนิดอื่นพบว่าผิวแก้วถูกทำลายน้อยมาก แสดงให้เห็นว่ากรดต่างๆ ที่ใช้ในห้องปฏิบัติการ ในสภาวะการใช้งานปกติที่อุณหภูมิห้อง ไม่ทำให้แก้วบอโรซิลิเกตเสียสภาพ แต่ผิวแก้วถูกทำลายได้ด้วยสารละลายเบสแก่ที่คุณหภูมิสูงกว่า 60 °C
แก้ว Type II เป็นแก้วชนิดโชดาไลม์ ทนต่อการทำลายจากสารเคมี และความคงทนต่อความร้อนได้ไม่ดีเท่ากับแบบแรก ไม่นิยมนำมาทำเครื่องแก้ววัดปริมาตรที่ใช้ในห้องปฏิบัติการวิเคราะห์ทดสอบและวิจัยทางเคมี
ASTM E438-92 (Reapproved 1996) แบ่งประเภทของเครื่องแก้วที่ใช้ในห้องปฏิบัติการ ตามคุณลักษณะเฉพาะของแก้ว ดังนี้
- Type I Class A - Borosilicate glass
- Type I Class B - Alumino borosilicate glass
- Type II - soda lime glass
ขอบคุณแหล่งที่มา :
- กรมวิทยาศาสตร์บริการ
https://www.dss.go.th/images/st-article/lpd_1_2546_glassware.pdf
- กรมควบคุมมลพิษ
https://www.pcd.go.th/wp-content/uploads/2020/05/pcdnew-2020-05-25_08-17-13_807857.pdf
